Haber Tarihi: 06 Aralık 2025 11:42 - Güncelleme Tarihi: 06 Aralık 2025 11:42

Ram fiyatları neden uçtu, arttı, ne zaman düşer?

Son aylarda dünya genelinde RAM bellek fiyatları adeta uçuşa geçti. Pek çok ülkede perakendeciler bellek için sabit etiket koymak yerine günlük piyasa fiyatına göre satış yapmaya başladı. Örneğin Türkiye'de 5-6 ay önce 500 TL seviyesinde olan 8 GB DDR4 RAM modülleri bugün 3000-4000 TL bandına yükselmiş durumda. Bir zamanlar PC'nin en ucuz parçası sayılan RAM, şimdi neredeyse ekran kartıyla yarışır hale geldi. Peki neden RAM fiyatları bu kadar arttı, bu durum ne kadar sürecek ve PC toplayanlar ne yapmalı?

Abone Ol

Yapay zeka patlaması bellek piyasasını altüst etti. Büyük bulut ve yapay zeka şirketleri veri merkezleri kurmak için muazzam miktarda bellek satın alıyor. Fabrikalar da üretim kapasitelerini tüketici RAM'lerinden çekip bu AI sistemlerinde kullanılan yüksek bant genişlikli bellek (HBM) gibi ürünlere kaydırıyor.

Epic Games CEO'su Tim Sweeney bellek fabrikalarının ileri seviye DRAM üretimini AI taleplerine yönlendirdiğini ve veri merkezlerinin tüketici elektroniği üreticilerinden çok daha yüksek fiyatlar ödemeye hazır olduğunu belirtiyor.

Kısacası yapay zeka furyası mevcut DRAM talebini eşi benzeri görülmemiş düzeyde artırdı. Örneğin OpenAI gibi şirketlerin dev AI projeleri dünya çapındaki DRAM stoklarını adeta süpürüyor ve bu da PC tarafında kıtlığa yol açıyor.

Arz tarafında neler oluyor?
Sorunun sadece talep yönlü değil, arz yönlü sebepleri de var. Bellek üreticileri 2022-2023 dönemindeki fiyat düşüşlerinden sonra kapasite artırımına temkinli yaklaşıyor. Samsung ve SK Hynix gibi devler bellek üretimini hızla artırmak yerine uzun vadeli karlılığı koruma stratejisi izliyor.

Samsung'un bir yatırımcı toplantısında yaptığı açıklamada aşırı arz riskinden kaçınmak için kapasite artırımında temkinli olacaklarını belirtmesi bazı sektör gözlemcilerini krizin 2028'e kadar sürebileceği sonucuna vardırdı. Yani iki büyük üretici talep patlamasına rağmen üretimi kontrollü artırıp fiyatların yüksek seyrini korumak istiyor.

Ayrıca bellek çiplerinin üretim kapasitesini artırmak kısa vadede mümkün değil. Yeni bir yarı iletken fabrikası kurmak yıllar alıyor. Örneğin TeamGroup genel müdürü Gerry Chen'e göre mevcut sıkışıklığın 2027'den önce normale dönmesi olası değil. Zira yeni fabrikalar devreye girene dek arz yetersiz kalacak.

Micron gibi firmalar yeni DRAM tesislerine milyarlarca dolar yatırım yapıyor olsa da Japonya'daki planlanan fabrikanın 2028'in ikinci yarısından önce üretime başlaması beklenmiyor. Bu durumda üreticiler kısa vadede mevcut fabrikalarda önceliği karlı AI belleklerine vermeye devam ediyor.

HBM gibi AI odaklı bellek türleri standart DRAM'e göre üretim hatlarında çok daha fazla kaynak tüketiyor (bir rapora göre HBM üretimi, standart DRAM'in üç katı wafer kapasitesi gerektiriyor). Sonuç olarak sınırlı üretim hattı kapasiteleri karlı gördükleri kalemlere ayrılırken tüketici RAM'lerinde arz sıkıntısı derinleşiyor.

Fiyatlar ne kadar arttı, ne kadar artacak?

Yaşanan fiyat artışının boyutu tarihi seviyede. Bellek fiyatları 2025 yılı içinde birkaç katına çıktı. Örneğin 64 GB'lık bir DDR5 RAM kiti Temmuz 2025'te yaklaşık 170 dolarken Kasım sonunda 600 dolar civarına fırladı. Yani sadece dört ayda neredeyse yüzde 250'lik bir artış söz konusu.

Yani sadece RAM'ler bile PlayStation 5 oyun konsolundan daha pahalı (PS5'in liste fiyatı 499 dolar ama indirimlerle 399 dolara bulunabiliyor). Benzer şekilde bellek yongası tarafında da astronomik yükseliş yaşandı. 16 GB kapasiteli bir DDR5 yongasının spot fiyatı Eylül 2025'te 6,8 dolarken Aralık başında 27,2 dolara çıktı. Bu da üç ayda 4 katı fiyat anlamına geliyor. Samsung'un sunucu odaklı 32 GB DDR5 modülleri ise Eylül'de 149 dolarken Kasım'da 239 dolar seviyesine ulaştı (yaklaşık yüzde 60 artış).

Perakende piyasasında da durum vahim. RAM kit fiyatları global ölçekte son dönemde yüzde 100'ün üzerinde arttı. Bazı bölgelerde mağazalar bellek modüllerini karaborsa malı gibi işlem görüyor. Japonya'da bazı teknoloji mağazaları kısıtlı tedarik nedeniyle kişi başı satın alım adedine sınır getirdi.

Özellikle yüksek hızlı DDR5 kitlerinde birçok model distribütör stoklarında tükenmiş halde ve yeni üretimler gecikiyor. Bellek üreticileri bile kriz yüzünden yeni ürün lansmanlarını ertelemeye başladı. 2025 son çeyreğinde piyasaya çıkması planlanan bazı DDR5 kitleri 2026'ya kaydırıldı.

ABD'de Micro Center gibi mağazalar bellek fiyatlarını sabit etiketle değil, tıpkı altın gibi günlük ve hatta anlık piyasa fiyatıyla satmaya başladı. Zira maliyetler günlük dalgalanıyor. Kısacası RAM yakın geçmişte en ucuz bileşenlerden biriyken şimdi sistemin en pahalı kalemlerinden birine dönüşmüş durumda.

Analistler bu artışın henüz bitmediğini vurguluyor. Araştırma firması Counterpoint DRAM fiyatlarının 2025 genelinde zaten yüzde 50 yükseldiğini, 2025 son çeyreğinde ek yüzde 30 artış ve 2026 başında bir yüzde 20 artış daha beklendiğini bildiriyor. Yani 2024 ortasından 2025 sonuna kadarki dönemde bellek fiyatları toplamda katlanarak artmış olacak.

Hatta sunucu segmentindeki DDR5 RDIMM modüllerinin 2026 sonuna kadar, 2025 başına kıyasla iki katına çıkabileceği öngörülüyor. Piyasa kaynaklı başka raporlar da her çeyrekte yüzde 30-50 arası fiyat artışlarının 2026 ortasına dek sürebileceğini belirtiyor. Bellek üreticileri de 2024 ve 2025 boyunca her çeyrek fiyatları yukarı çekme niyetinde.

Ekran kartı ve SSD gibi diğer bileşenlere etkisi

RAM krizinin etkileri diğer donanımlara da sıçramış durumda. Her ekran kartı, üzerinde bol miktarda video belleği (VRAM) barındırıyor ve benzer türde DRAM çipleri kullanıyor. Dolayısıyla bellek sıkıntısı ekran kartı maliyetlerini de yukarı çekiyor.

2023 ortasında düşmeye başlayan GPU fiyatları bellek krizinin derinleşmesiyle yeniden yükseliş eğiliminde. Sektörden sızan bilgilere göre NVIDIA ve AMD yeni ekran kartlarının fiyatlarını bellek maliyetlerindeki artışı dengelemek için yükseltmeye hazırlanıyorlar. Digital Foundry gibi yayınlar önümüzdeki zamlar gelmeden 10 GB ve üzeri VRAM'e sahip ekran kartlarını halen liste fiyatındayken almakta fayda olduğunu önerdi.

Öyle ki bir söylentiye göre NVIDIA artık iş ortaklarına (MSI ve ASUS gibi AIB üreticileri) ekran kartı GPU çiplerini yanında bellek olmadan satmayı planlıyor. Normalde NVIDIA GPU'yu üzerindeki GDDR bellek yongalarıyla paket halinde partner firmalara verirdi. Fakat bellek kıtlığı öyle bir noktaya geldi ki üreticiler belleği artık siz bulun, biz sadece işlemciyi verelim deme noktasına gelmiş durumda.

Büyük kart üreticileri kendi tedarik kanallarıyla GDDR6/6X bellek bulabilir belki ama özellikle küçük üreticiler için bu ciddi bir sorun ve maliyet kalemi olacak. Nihayetinde yükselen VRAM maliyetleri 2026'da ekran kartı fiyat etiketlerine zam olarak yansıyabilir.

Sadece ekran kartı da değil. SSD gibi depolama birimleri de benzer biçimde etkilenecek. NAND flash bellek çipleri de üretimde benzer fabrikaları paylaşıyor ve üreticiler önceliği yüksek karlı segmentlere verdikçe SSD fiyatları da yükseliyor.

Nitekim Phison gibi kontrolcü üreticileri son aylarda SSD fiyatlarının da ikiye katlandığını rapor ediyor ve tüm kapasite satıldı, yeni üretimler yetişmiyor diyor. Kısacası RAM ve depolama birlikte bir fiyat fırtınasına girmiş durumda.

Konsol tarafında ise durum şimdilik daha kontrollü. Sony'nin PlayStation 5 için gerekli GDDR6 bellekleri önceden stokladığı ve bu sayede üretimi etkilemeden devam edebildiği belirtiliyor. Microsoft cephesinde ise Xbox Series konsollarının maliyetinin bellek yüzünden arttığı, hatta bu nedenle peş peşe iki kez zam gören Xbox'ın bir zam daha alabileceği iddia ediliyor.

Yani PC toplayıcıları kadar olmasa da konsol piyasası da temkinli. Hatta bazı uzmanlar PC oyunculuğunda donanım maliyetleri bu kadar artmışken yeni çıkan PS5 Pro gibi konsolların fiyat/performans açısından cazip bir alternatif haline geldiğini vurguluyor. Bugün tek bir üst düzey ekran kartı fiyatına tüm bir konsol ekosistemi alınabildiği gibi bellek krizinden kaçınmak için bir süre konsolla idare edip AI balonunun patlamasını beklemeyi önerenler dahi var.

Haber ile daha fazlasına ulaşın:

Gündem