MEF Üniversitesi İktisat Bölüm Başkanlığının yanı sıra Colombia ve Michigan Üniversitelerinde de misafir araştırma görevlisi olan Prof. Dr. Onur Başer, Türkiye'de şehir bazında koronavirüsün yayılma hızı beklentileri üzerine bir çalışma yaptı.
Türkiye sıkışıklık endeksini de yorumlayan Prof. Dr. Başer, "Bu çalışmada sıkışıklık endeksini Türkiye'deki şehirler için çıkarıp şehirleri hesapladığımız endekse göre sıraladık. Yüksek sayı, yayılma hızı en yüksek olacak şehirleri gösterirken, en düşük endeks yayılma hızının çok daha kolay kontrol altına alınabileceği şehirleri gösteriyor" diyerek, Türkiye'nin sıkışıklık endeksine göre risk haritasını şöyle yorumladı:
İlk sırada sürpriz bir sonuç yok. Türkiye'nin New York’u İstanbul. İstanbul, koronavirüsün en hızlı yayılmasının beklendiği şehir. Ortalama bir İstanbullu çevresinde bir kilometrekarelik alanda yaklaşık 17 bin kişiyle yaşıyor.
İzmir nüfusa ve nüfus yoğunluğuna göre üçüncü şehir olmasına rağmen İstanbul'dan sonra en fazla etkilenecek 2. şehir olarak görülüyor. Ankara kilometrekare başına düşen insan sayısı bakımından Türkiye'de 8. olduğu halde, en fazla etkilenecek 3. şehir olarak ortaya çıkıyor.
Adana ve Tekirdağ'ın kilometrekare başına düşen insan sayısı hemen hemen eşittir ama sıkışıklık endeksine göre, Adana Tekirdağ'a göre çok daha hassas bir yerde."
Türkiye'deki şehirleri yorumlayan Prof. Dr. Başer sözlerine şöyle devam etti: "Şanlıurfa ile Gaziantep'in nüfusları hemen hemen aynıdır ama virüs yayılma hızı Şanlıurfa'da, Gaziantep'e göre çok daha hızlı olabilir. Yalova 81 ilimiz içinde nüfus olarak 65. sırada ama virüs yayılma hızı en fazla olan 9. şehir olabilir. Samsun hem genel nüfus sıralamasında hem de kilometrekare başına düşen insan sayısında 16. olduğu halde, sıkışıklık endeksine göre virüsten en çok etkilenecek 8. şehir olarak ortaya çıkıyor. Gümüşhane, Ardahan, Bayburt ve Tunceli, yayılma hızının en düşük beklendiği şehirlerdir."
İstanbul'un sıkışıklık endeksine göre risk haritasını yorumlayan Prof. Dr. Başer, "İstanbul için en riskli bölge Esenler. Esenler nüfusa göre sıralama açısından İstanbul'daki 14. büyük ilçe, kilometrekare başına düşen kişi sayısı bakımından da 11. büyük ilçe ama Esenler'i sıkışıklık endeksine göre 1 numara yapan, toplam nüfusunun belli mahallelerde yoğunlaşması. Örneğin, Esenler Fatih Mahallesi'nde kilometrekare başına düşen kişi sayısı 86 bin 949. Çifte Havuzlar Mahallesi'nde kilometrekare başına düşen kişi sayısı 2008. Daha sonra en riskli ilçeler Zeytinburnu, Bahçelievler, Güngören, Bağcılar, Gaziosmanpaşa, Fatih ve Esenyurt.
Kadıköy nüfusa göre sıralama açısından İstanbul'daki 11. büyük ilçe, kilometrekare başına düşen kişi sayısı bakımından da 13. büyük ilçe. Esenler'e bu sıralamalarda çok yakın olmasına rağmen sıkışıklık endeksine göre 39 ilçeden 21. sıralarda. Bunun sebebi Esenler'de mahalleler arasındaki kilometrekare başına düşen kişi sayısının değişimi Kadıköy'den 35 kat daha fazla.
Prof. Dr. Başer, İstanbul'da en az riskli bölgeleri de şöyle sıraladı: Çatalca, Şile, Adalar, Silivri, Büyükçekmece, Beykoz, Sarıyer, Başakşehir, Arnavutköy ve Tuzla.
