BIST 100 endeksinde hafif alıcılı açılış sonrası ilk işlemlerde 10.200 puana doğru kısmi bir gerileme görüldü. Geçen haftaki işlemlerde endeksin %0,57 oranında gerileyerek son iki haftalık yükselişine son verdiği görüldü. BIST 100, geçen hafta dolar bazında ortalama 320 dolar seviyesinde direnç görürken bu noktadan gelen satışlar sınırlı kaldı.
14 MAYIS 2024 BORSA BUGÜN NEDEN DÜŞTÜ?
Borsa İstanbul'da güne artıda başlayan sektörlerin başında; gıda, holding ve ticaret yer aldı. İlk işlemlerde spor, bilişim ve kağıt, en çok gerileyen sektörler oldu. Bankalar ise haftaya yarım puana yakın düşüşle başladı.
BIST 100'de güne hızlı başlayan hisseler
BIST 100 endeksine dahil hisseler arasında ilk saatte en çok yükselenler şunlar oldu:
AKFYE
ECZYT
SISE
AGROT
QUAGR
BIST 100'de haftaya en çok düşüşle başlayan hisseler ise şu şekilde:
OTKAR
BFREN
EGEEN
REEDR
KONYA
BIST 100, pozitif açılışın ardından ilk saatte eksiye dönerken BIST 100 dışı endekste gerileme daha hızlı gerçekleşti.
Borsa neden düşüyor ne zaman yükselir?
Telekonferans toplantısında Fitch, politika faizinin Mart ayından sonra %50 seviyesine çıkacağını ve yılı %45 seviyesine inerek tamamlayacağını öngördü. Dolar/TL yıl sonu kur beklentisi ise 38 seviyesinde ve otoritenin reel değerlenme söylemi ile örtüşüyor. Dış finansman zorlukları ve yüksek enflasyon, Türkiye'nin not artırımını engelleyen temel faktörler arasında görülüyor. TCMB rezervlerinin düzeyi ve bileşiminin (swaplara olan bağımlılık) gelecekte önemli olacağı not edilmiş. Türkiye 2024'te %57,7 enflasyonla %2,8 büyüyeceği tahmin ediliyor. Seçim sonrası ekonomi politikalarında temel senaryolarda önemli bir değişiklik beklenmiyor. Fitch toplantısı böyle… Şimdi gelelim borsa neden düşüyor sorunsalına. FED'den faiz indirimlerini konuşulan bir ortamda ons altında yaşanan yükselişlere, kurdaki hızlı hareketler de eklenince altın alternatif yatırım araçları arasında pozitif ayrışmaya başladı. Kur tarafında ise yerel seçimler öncesinde döviz talebinin artması borsa üzerinde bir başka baskı unsuru oldu. Beklentileri aşan Ocak ayı enflasyonu sonrasında, Şubat ayında da enflasyonun beklentileri aşması ve piyasalarda döviz talebinin artması TCMB'den ardı ardına sıkılaştırıcı adımları getirdi.
TCMB'den gelen kredi sınırlaması ve zorunlu karşılık adımları, piyasalardan TL likiditeyi çekerken, kredi ve mevduat faizlerini yükseltti. Bütün bu faktörler borsa üzerinde baskıyı sürdürüyor. Seçime kadarki süreçte de borsa için baskı yaratmaya devam edecek gibi görünüyor. İyi haber ise yılın devamında borsada yükseliş trendinin süreceğine yönelik beklentiler güçlü kalmaya devam ediyor. Nitekim yıl başında, yıl sonu için 11.500-11.800 aralığında yoğunlaşan BİST-100 endeksi tahminleri, 12.000-12.500 aralığına yükselmiş durumda.
FED'İN FAİZ KARARI BORSAYI ETKİLER Mİ?
Analistler, küresel pay piyasalarında, ABD'de tüketici ve üretici enflasyonlarının beklentilerin üzerinde gelmesinin ardından ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz indirimlerine öngörülenden daha geç başlayabileceği endişesiyle risk iştahının güç kaybettiğini ifade etti.
Bugün, yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Piyasa Katılımcıları Anketi ve özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu istatistikleri, yurt dışında ise ABD'de sanayi üretimi, kapasite kullanımı, New York Fed imalat sanayi endeksi ile Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi verilerinin takip edileceğini belirten analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.000 ve 9.100 seviyelerinin direnç, 8.800 ve 8.700 puanın destek konumunda olduğunu kaydetti.
BORSA NEDEN DÜŞER?
Hisse senedi fiyatları, tek bir işlem gününde değer olarak (bazen şok edici oranlarda) artmak ya da azalmak kaydıyla dalgalı bir seyir izler. Özellikle acemi yatırımcılar, yaşanan bu fiyat hareketlerini anlamlandırma konusunda güçlük yaşarlar. Oysaki finansal piyasalarda başarılı olmanın yolu, fiyat hareketlerini doğru bir biçimde analiz etmek ve alım satım kararlarını buna göre vermekten geçer.
Borsa Bir Açık Artırmadır Hisse senetlerinin neden ve nasıl dalgalandığına girmeden önce borsanın çalışma mantığına bir göz atalım.
Borsa, alıcılar ve satıcıların halka açık şirketlerin mülkiyet hisseleri için fiyat pazarlığı yaptığı bir müzayededir. Bir taraf belirli bir şirketteki mülkiyetini satmak isterken diğer taraf bu mülkiyeti satın almak ister. Taraflar, yani alıcı ve satıcı bir fiyat üzerinde anlaştığında, ticaret eşleştirilir ve bu, hisse senedi için yeni piyasa fiyatı olur.
Hisse Senedi Arz ve Talep Dengesi Borsada bireysel yatırımcılar, şirketler, varlık yönetimi şirketleri hatta hükümetler varlık gösterebilir. Diğer tüm piyasalar gibi, arz ve talep arasındaki denge, hisse senedinin fiyatını belirleyen temel faktördür. Bir ürüne olan talep yüksek ve bu talebi karşılayacak arz miktarı sınırlı ise fiyat doğal olarak artacaktır. Diğer yandan bir ürünün arzı yüksek iken buna karşın piyasada kendine yeterli alıcı bulamıyorsa, ürün bolluğu yaşanacak ve fiyat düşecektir. Geçtiğimiz yıllarda Rusya ile yaşadığımız "Uçak Krizi" meselesini hatırlayalım. Rusya Federasyonu Türkiye'den ithalatı yasaklayınca, gümrük kapılarından dönen on binlerce ton meyve sebze iç pazara dönmek zorunda kalmıştı. Yaşananlar elim bir hadise olsa da, iç piyasada aşırı bollaşan ürünler sebebiyle, bir süre boyunca vatandaşlar maliyetinin bile altında, bedavadan biraz daha pahalıya domates satın alma imkanı bulmuştu. Arz ve talep arasındaki bu ilişkinin, bir ürünün fiyatı üzerinde ne denli etkili olabileceğinin kanıtı değil mi?
Arz ve talep dışında, büyük finansal haberler, doğal afetler, yatırımcının şirket finansallarına tepkisi veya fiyat spekülasyonu gibi diğer faktörler normalden daha büyük fiyat dalgalanmalarına neden olabilir.
